Installatie warmtepomp: Waarop letten? Hoe gebeurt het?
Je hebt gekozen voor een warmtepomp en laat de installatie over aan een professioneel bouwbedrijf. Wat kun je op de dag zelf verwachten? En zijn er zaken waar je vooraf rekening mee moet houden?
Check of jouw woning geschikt is voor de installatie van een warmtepomp
Voordat je een warmtepomp kunt laten installeren is het verstandig om na te gaan of de woning in haar huidige staat wel geschikt is voor een warmtepomp. Om maximaal van de warmtepomp te kunnen profiteren moeten onder andere de isolatie en de ventilatie op orde zijn.
1. Isolatie
Een warmtepomp onttrekt warmte uit de lucht, bodem of het grondwater en gebruikt deze warmte om een woning te verwarmen. Het is dan wel van belang dat deze warmte niet direct weer ontsnapt. Doordat een warmtepomp een lagetemperatuurverwarming (LTV) is kan een slecht geïsoleerde woning mogelijk niet voldoende worden verwarmd.
Als leek is het lastig om te bepalen of een woning voldoende is geïsoleerd, je kunt daar het beste experts voor inschakelen. Installateurs kunnen je bovendien helpen met het kiezen van de juiste warmtepomp.
2. Warmteafgiftesysteem
Een andere belangrijke factor is je huidige warmteafgiftesysteem in huis. Onder warmteafgiftesystemen verstaan we onder andere radiatoren, vloerverwarming en convectoren. Een warmtepomp verwarmt een ruimte rustig op een lage aanvoertemperatuur van maximaal 50 graden. Een oude radiator is wellicht te klein om op 50 graden een volledige ruimte te verwarmen. Het is daarom verstandig om eerst vloerverwarming aan te leggen,
3. Ventilatie
Bij een warmtepomp is het belangrijk dat er dankzij goede isolatie niet te veel warmte kan ontsnappen. Daar staat tegenover dat het wel noodzakelijk is om een woning voldoende te ventileren. Je kunt om die reden het beste kiezen voor een balansventilatie met warmteterugwinning. Met dit systeem kun je efficiënt ventileren zonder warmte te verliezen.
Complete warmtepompinstallatie in 4 fasen
Een warmtepomp kan door installateurs vaak in één tot enkele dagen volledig geïnstalleerd worden. In grote lijnen bestaat deze installatie uit vier stappen. Afhankelijk van de gekozen warmtepomp kan het proces wat langer duren. Een hybride warmtepomp is sneller geplaatst dan een volledig elektrische warmtepomp.
Voorbereiding: Onderdelen
Een warmtepomp bestaat uit flink wat onderdelen. Elk onderdeel heeft een eigen functie. De belangrijkste onderdelen van een warmtepompinstallatie zijn:
- Koelvloeistof: onmisbaar in een warmtepomp, de koelvloeistof wordt door de onttrokken warmte omgezet in gas waardoor een hogere temperatuur ontstaat. De ontstane warmte kan vervolgens worden afgegeven waarna de temperatuur weer daalt en de koelvloeistof weer vloeibaar wordt. Zo kan het proces zich oneindig blijven herhalen!
- Verdamper: de koelvloeistof wordt door de verdamper omgezet in gas. Vervolgens wordt het gas naar de compressor geleid.
- Compressor: de compressor perst het gas uit de verdamper samen. Bij dit proces stijgt de temperatuur van de warmte verder. Doordat de temperatuur stijgt ontstaat er voldoende warmte om een woning mee te verwarmen. Deze warmte wordt afgegeven
- Condensor: nadat de warmte is afgegeven daalt de temperatuur van het gas. In de condensor wordt het gas weer vloeibaar. Zo kan de koelvloeistof opnieuw gebruikt worden om warmte op te wekken.
- Expansieventiel: de vloeibare koelvloeistof verlaat de condensor onder zeer hoge druk. Om deze druk op te vangen wordt de koelvloeistof langs een expansieventiel geleid. Hier wordt de druk fors verlaagd.
Stap 1: Planning
Misschien wel de belangrijkste stap is de planning. Tijdens deze fase komt een erkende installateur bij je langs om je woning en isolatie volledig in kaart te brengen. De installateur adviseert je over de verschillende mogelijkheden, het juiste type warmtepomp, het benodigde vermogen en de plaatsing van het systeem.
Stap 2: Plaatsing
De volgende stap is het laten plaatsen van de warmtepomp. Je kunt zelf de warmtepomp installeren, maar het is verstandiger om de klus uit te besteden. In veel gevallen wordt eerst de buitenunit aangesloten. Deze kun je op de begane grond of een plat dak laten plaatsen. Zorg ervoor dat de buitenunit geen geluidsoverlast voor de buren creëert. Als de buitenunit is geplaatst wordt de binnenunit aangesloten.
Stap 3: In dienst stellen + Checken instellingen warmtepomp
Na het plaatsen van beide units is het tijd om het systeem te controleren. Tijdens deze fase is het slim om elke ruimte afzonderlijk te controleren. Als het goed is kan de warmtepomp iedere ruimte voldoende verwarmen. Wanneer dat niet het geval is moet de installateur mogelijk een fout in het systeem herstellen.
Stap 4: Klaar voor gebruik
Na het voltooien en controleren van de installatie is de warmtepomp klaar voor gebruik! Je kunt nu op een duurzame manier de woning verwarmen en profiteren van een hoog rendement.
Warmtepomp in nieuwbouwwoning installeren
Sinds 2023 is het verplicht om in nieuwbouw op zijn minst een hybride warmtepomp te laten plaatsen. Je kunt er ook voor kiezen om een betere warmtepomp te laten installeren. Het is bij deze keuze belangrijk dat er duidelijke communicatie plaatsvindt tussen je eventuele architect, netbeheerder, aannemer, projectbeheerder én de installateurs.
Warmtepomp in huidige of bestaande woning plaatsen
Een warmtepomp installeren in een bestaande woning is niet altijd even eenvoudig, mogelijk moet je de woning aanpassen of uitbreidingen toepassen. Hoe meer voorbereidingswerk je treft, hoe efficiënter de warmtepomp werkt.
Noodzakelijke aanpassingen
Bij het plaatsen van een warmtepomp moeten doorgangen worden gemaakt in de gevel om de buitenunit met de binnenunit te kunnen verbinden. Daarbij maak je minstens twee doorgangen voor de nodige leidingen.
Binnen moet er mogelijk plaats gemaakt worden voor de binnenunit. Deze unit plaats je het liefst niet te ver van de buitenunit. Veel mensen vinden het praktisch om de warmtepomp zo dicht mogelijk bij de huidige cv-ketel te plaatsen.
Andere mogelijke uitbreidingen
Daarnaast is het mogelijk om de installatie wat uit te breiden met praktische aanpassingen. Een van deze handige aanpassingen is een extra bediening voor koeling. Hiermee kun je in de warmere maanden de woning koelen.
Bij het koelen kan condensvorming ontstaan. Om te voorkomen dat deze condens schade aanricht is het verstandig om FAN-convectoren en een condensafvoer aan te leggen.
Verschillende soorten warmtepompen
Hoe de installatie van een warmtepomp in zijn werk gaat is met name afhankelijk van de gekozen soort warmtepomp. Iedere soort warmtepomp heeft een eigen werking en vraagt net een andere installatie. We leggen je uit hoe de installatie van jouw gekozen warmtepomp eruit ziet!
1. Hybride model
Bij het plaatsen van een hybride warmtepomp wordt eerst de conditie van de huidige cv-ketel en radiatoren gecontroleerd en eventueel aangepast. Vervolgens wordt de binnenunit inclusief leidingen en elektra geplaatst. Het kan zo zijn dat je een extra buffervat nodig hebt om extra volume aan het verwarmingssysteem toe te voegen.
Daarna wordt de buitenunit inclusief trillingsdempers aangesloten. Na het aansluiten van beide units kunnen aanpassingen aan de meterkast en thermostaat worden toegepast. Na een laatste controle is de warmtepomp klaar voor gebruik!
2. Lucht-water warmtepomp
De installatie van een lucht-water warmtepomp is vaak relatief eenvoudig, je hoeft er geen grote aanpassingen voor te maken. Je begint met het installeren van de buitenunit en het maken van een doorgang voor de leidingen. Na het aansluiten van de leidingen kun je de binnenunit bevestigen en de twee units met elkaar verbinden.
Je kunt bijvoorbeeld bij NIBE terecht voor een lucht-water warmtepomp.
3. All-electric
De installatie van een all-electric warmtepomp is geheel afhankelijk van de gekozen soort warmtepomp. Voor een all-electric bodemwarmtepomp zal in de bodem gegraven moeten worden om een systeem aan te leggen, terwijl je bij een all-electric hybride warmtepomp slechts een uitbreiding op de huidige cv-ketel maakt.